سرطان پستان همهگيري شناسي
یکشنبه, 20 تیر 1389 ساعت 15:27
سرطان پستان
همهگيري شناسي
در ايالات متحده سرطان سينه شايعترين سرطان در زنان و دومين علت مرگ و مير ناشي از سرطان (پس از سرطان ريه) در زنان است. هر سال حدود 175 هزار مورد جديد سرطان مهاجم سينه گزارش ميشود و بش از 43 هزار زن بر اثر اين بيماري فوت ميكنند. سرطان سينه در مردان نادر است.
عوامل خطر ساز سرطان سينه عبارت اند از: سن بالا، سابقه خانوادگي مثبت، منارك زودرس، يائسگي ديررس، نخستين حاملگي پس از سن 25 سالگي، احتمالاً مصرف استروژنهاي خارجي، قرارگيري درمعرص اشعه يونيزان كه مثلا در درمان بيماري هوچكين به كار ميرود نيز خطر اين بيماري را افزايش ميدهد. هر چند مطالعات همهگيري شناسي حاكي از آن است كه رژيم غذايي پرچربي احتمال بروز سرطان را افزايش ميدهد اما هيچ نقش سببي براي اين عامل به اثبات نرسيده است. فقط 5 تا 10 درصد موارد سرطان سينه با ژنهاي استعداد به سرطان سينه(BRCA2,BRCA1) همراه اند.
آسيب شناسي
اكثر سرطانها سينه ، آدنوكارسينومهاي ارتشاحي مجزا (ductal) هستند درصد كوچكي از سرطانهاي سينه را آدنوكارسينومهاي لوبولار ارتشاحي تشكيل ميدهند. در مورد اخير احتمال دو طرف بودن بيماري بيشتر است. كارسينومهاي موسيني و لولهاي (tubular) با پيشآگهي بهتر همراهاند. شيوع كارسينوم در جاي مجرا[1] (DCIS يا كارسينوم داخل مجرا) در حال افزايش است، كه احتمالا دليل آن افزايش غربالگري ماموگرافيك است.
تظاهر باليني
سرطان سينه هنگامي تشخيص داده ميشود كه بيمار يا پزشك متوجه يك توده قابل لمس شود و يا ماموگرافي متداول وجود ضايعهاي را نشان دهد. كمتر از ده درصد زنان با بيماري متاستاتيك مراجعه ميكنند سرطان عودكننده سينه اغلب با متاستازهايي در استخوان، كبد، ريه و دستگاه عصبي مركزي تظاهر ميكند اما عود سرطان سينه ممكن است در هر عضوي از بدن بروز كند در زناني كه سابقه سرطان سينه دارند خطر بروز سرطان سينه در سينه مقابل پيش از ساير افراد است. سرطان التهابي سينه با سفتي و اريتم سينه تظاهر ميكند و غالبا با توده قابل لمس همراه نيست.
جدول 5-56 توصيههايي براي درمان سرطان متاستاتيك سينه
درمان هورموني
|
شيمي درمان
|
تومرهايي كه از نظر گيرنده استروژن مثبت هستند
|
تومورهايي كه از نظر گيرنده استروژن منفي هستند.
|
متاستازهاي استخوان، پوست، گره لنفي
|
درگيري كبد، ريه
|
بيش از 2 سال پس از تكميل درمان كمكي
|
كمتر از 2 سال پس از تكميل درمان كمكي
|
|
پيشرفت پس از استفاده از شيمي درماني رده اول يا رده دوم
|
حذف تخمدان در زنان غير يائسه؛ تاموكسيفن يا مهاركنندههاي آروماتاز (آناسترازول يا لتروزول) در زنان يائسه.
مرحلهبندي
مرحله بندي سرطان سينه مستلزم خارج كردن تومور اوليه و برداشتن گرههاي لنفاوي زير بغلي همن طرف است. در تومورهاي بزرگتر از 2 سانتيمتر و در مواردي كه نتيجه بيوپسي گرههاي لنفاوي زير بغلي مثبت ميشود بايد آزمونهاي مرحله بندي ديگري از جمله پرتونگاري قفسه سينه، اسكن استخوان و CT شكم (در صورت غير طبيعي بودن آزمونهاي عملكرد كبد) انجام شوند. در تومورهاي كوچك و در مواردي كه نتيجه بيوپس گرههاي لنفي منفي است لزومي به انجام اين آزمونهاي اضافي نيست مگر اين كه علائمي حاكي از درگيري متاستاتيك نظير درد اسكلتي وجود داشته باشند.
درمان
در مورد تومورهاي كوچك سينه ، درمان استاندارد
شامل جراحي توام با حفظ سينه همراه با تودهبرداري[2] و پس از آن پرتودرماني ميباشند. در زنان دچار تومورهاي بزرگتر يا كساني كه داراي 2 يا چند تومور در ربعهاي مجزاي سينه هستند. بايد ماستكتومي (سينه برداري) با يا بدون بازسازي سينه انجم شود. شميدرماني پيش از درمان جراحي (شيمي درماني اوليه يا neoadjuvant) ممكن است امكان حفظ سينه را در زنان دچار تومورهاي بزرگ كه لامپكتومي در آنها امكان پذير نيست فراهم سازد. در بيماران نحيفي كه تومور آنها از لحاظ گيرندههاي استروژني مثبت است مي توان پيش از عمل جراحي هورمون درماني را مد نظر قرار داد، ولي اين درمان نبايد جايگزين جراحي شود. درمان كمكي (adjuvant) با داروي هورموني تاموكسيفن و شيمي درماني در زنان قبل و بعد از يائسگي كه خطر سرطان سينه سيستميك عود كننده در آنها زياد است موجب افزايش ميزان بقاي كلي و بقاي عاري از عود مي شود.
براي درمان بيماري متاستاتيك از هورمون درماني يا شمي درماني استفاده ميشود (جدول 5-56). اميد به زندگي در زنان دچار متاستازهاي كبد، ريه يا دستگاه عصبي مركزي است. بيس فسفوناتها نظير پاميدرونات سبب كاهش درد همراه با متاستازهاي استخواني و خطر شكستگي در زنان دچار متاستازهاي اسكلتي مي شوند.
براي درمان DCIS ماستكتومي يا لامپكتومي و پس از آن پرتو درماني انجام مي شود. در زنان دچار DCIS چند كانوني يا DCIS قابل لمس بايد ديسكسيون گره لنفي زير بغل انجام شود زيرا در درصد كوچك اما قابل توجهي از بيماران گرههاي لنفي مثبت ميشوند كه نشان دهنده كانونهاي سرطان مهاجم است. براي درمان زنان دچار DCIS كه سرطان مهاجم گرههاي لنفي را درگير كرده است همچون تومور اوليه ارتشاحي بايد از درمان سيستميك استفاده نمود.
ماستكتومي دوطرفه پيشگيرانه در زنان داراي ژنهاي استعداد ابتلا به سرطان سينه به نام BRCA1 و BRCA2 توصيه ميشود. روش ديگر پايش باليني دقيق شامل معاينه ماهانه سينه توسط خود فرد، معاينه مكرر توسط پزشك و ماموگرافي مرتب است. تاموكسيفن ممكن است سبب كاهش خطر بروز سرطان سينه در اين زنان و ساير زنان در معرض خطر اين بيماري شود.